Het is de hoop, het is de liefde en – als het je aanspreekt – het geloof. De grote dingen in het leven, dat zijn de dingen die het doen. Die je overeind houden, je steunen. Het zijn niet de kleine dingen, echt niet.
Onze Tesse wordt door schade en schande wijs in dit leven. Dat is jammer. Je hoopt dat je je kinderen wat soepel door het opgroeien heen kunt helpen. Dat je hier en daar wat kunt bijsturen. Als je kinderen hebt met autisme zul je zien dat opvoeden met horten en stoten gaat. Er is maar weinig lineairs aan te ontdekken. Het is niet bijsturen, maar een jarenlange slipcursus waarbij je hier en daar samen flink uit de bocht vliegt. Niet te boeken bij de ANWB of een rijschool, maar zelf proefondervindelijk wijs uit te worden.
Dom
Net als ik loop te verkondigen dat het momenteel zo goed gaat met Tesse, gaat het even helemaal niet goed. Had ik kunnen weten, is gewoon dom om te roepen. Niet Tesse z’n schuld, maar pak de grafiek van de afgelopen jaren er maar bij. Dat wat ik zei meteen al niet meer bleek te kloppen met de werkelijkheid, doet er niet toe. Wat er wel toe doet, is Tesse helpen. Uitleggen waarom de dingen die gebeurd zijn, op die manier gebeurd zijn.
Keihard
Dat is voor Tesse namelijk een enorme puzzel. Als je gelooft in de goedheid van mensen, krijg je in deze wereld flink het deksel op je neus. De echte wereld is kei- en keihard. Dat is voor een jong mens überhaupt nogal wat om te verstouwen: dat de wereld die tot voor kort nog oneindige kansen en mogelijkheden leek te bevatten, bevolkt wordt door mensen die dwars op je pad gaan liggen. Niet altijd opzettelijk, maar in elk geval meestal niet om je te helpen. Eroverheen stappen is één ding, maar loslaten dat ze er zijn is een tweede.
Ruimte
Kleine momenten worden zomaar grote momenten in je hoofd. Grote momenten worden enorm, niet te bevatten, niet te ontcijferen. Dan zijn de kleine dingen in het leven niet genoeg om dat te overschaduwen. Dan zijn er grote dingen nodig: heel veel liefde, heel veel tijd, heel veel ruimte soms ook. Je kunt als ouders groots zijn in aandacht geven, maar grootser is soms om alle emoties de ruimte te geven. Niet verstikken met liefde, maar tijd geven. Pubers lummelen niet. Terwijl ze op de bank lijken te hangen en ogenschijnlijk niks doen, gebeurt er ontzettend veel. In dat lange lijf, in dat ontwikkelende brein.
Je kunt als ouders groots zijn in aandacht geven, maar grootser is soms om alle emoties de ruimte te geven.
Huiswerk, toetsen: wat gisteren nog grote en belangrijke dingen leken, doet er vandaag even niet toe. Het zijn kleine dingen geworden, teruggedrongen door dat grote ding dat chaos in het hoofd creëert. ‘Heb je al wat gedronken Tesse?’ ‘Ja, dat oranje spul… Hoe heet het ook alweer?’ Zijn lievelingsdrankje, even geen idee meer hoe het heet. Geen ruimte voor in het hoofd. Voorheen het belangrijkste in het winkelkarretje neemt nu een ieniemienie plekje in, in zijn hoofd.
Geloof, hoop en liefde
Je kunt eigenlijk alleen maar hopen dat de tijd, de ruimte, de liefde die je als ouders naar hem toedraagt, hem aangeeft, overhandigt, ergens aankomt. Dat die grote, mooie dingen genoeg zijn om andere grote, boze dingen te overstemmen. Dat in die harde wereld ook zachte dingen zijn, die nodig zijn en die helpen.
Elke dag is een nieuwe dag, is al jaren ons mantra. Dat we die elke dag weer krijgen: een nieuwe dag, dat is groots. Dat is iets om in te geloven. Het zijn de grote dingen die het doen, echt waar.
Tine van Knijff-van Hijum
Tekstschrijver & Noordvrouw